Om een rivier in goede banen te leiden worden rivieroevers en kribben versterkt. Deze oeverbeschermingsconstructies bestaan uit zand of grond, afgedekt met een stenen toplaag om golven en stroming te weerstaan. Om te voorkomen dat er zand tussen de stenen door verdwijnt is een filter noodzakelijk. Daarom worden in oeverbeschermingsconstructies sterke vormen van polypropeen of polyester geotextiel gebruikt. Want voor oeverbescherming is een lange levensduur belangrijk (50-100 jaar). Geotextiel is een waterdoorlatend kunststof weefsel en kan het zand goed tegenhouden, is relatief eenvoudig toe te passen en toepassing leidt tot beperkte CO₂-uitstoot.

Worteldoek is een type geotextiel dat in de tuinaanleg en wegenbouw wordt toegepast om te voorkomen dat diepgeworteld onkruid opkomt en nieuw aangelegde taluds wegspoelen. Er bestaan verschillende varianten van worteldoek. De biologisch afbreekbare variant is ontworpen om binnen drie tot vijf jaar af te breken. Worteldoek wordt vanwege de kortere levensduur door Rijkswaterstaat niet in oeverbeschermingsconstructies toegepast.

Is het toepassen van geotextiel duurzaam?

Voor de toepassing van geotextiel in oeverbeschermingsconstructies, is het textiel dat op dit moment wordt toegepast door Rijkswaterstaat in de praktijk de meest duurzame methode; dit is vastgesteld op basis van de Milieu Kosten Indicator (MKI)-score. Rijkswaterstaat wil in 2050 volledig duurzaam en circulair werken. Daarbij moeten ze ook rekening houden met zaken als (constructieve) veiligheid, kwaliteit en levensduur van het materiaal en met andere milieueffecten, zoals bijvoorbeeld CO₂-uitstoot. Daarom onderzoeken ze ook andere bouwmethoden en materialen. Verder stimuleert Rijkswaterstaat opdrachtnemers en leveranciers in de aanbestedingseisen om duurzame bouwmethoden en materialen te gebruiken. Ook wordt er een CROW-commissie opgezet om het verduurzamen van geotextielen te onderzoeken.

Zwerfafval opruimen

Rijkswaterstaat beheert 1200 km rivieroevers. Opdrachtnemers van Rijkswaterstaat inspecteren de oevers. De opdrachtnemers hebben de verplichting om afval op te ruimen na herstelwerkzaamheden en de algemene verplichting om zwerfafval op te ruimen. Ook medewerkers van Rijkswaterstaat bekijken de rivieroevers regelmatig. Zij melden onregelmatigheden bij de opdrachtnemers. Die dekken eventueel blootliggend geotextiel af met stortsteen.

Rijkswaterstaat doet verder in het kader van het beleidsprogramma microplastics momenteel onderzoek naar het vóórkomen van en de samenstelling van (macro en micro) kunststof in de rivieren en ontwikkelt in samenwerking met buitenlandse partners een monitoringssystematiek microplastics. Dat geeft ze meer informatie over de samenstelling van het totale zwerfafval langs en in rivieren; mogelijk levert dit ook informatie op over het aandeel geotextiel hierin. Ook stimuleert en faciliteert Rijkswaterstaat innovatieve oplossingen om afval uit het water te vangen of op te ruimen.

Bron: Rijkswaterstaat