In een artikel met de kop ‘Het begin van het einde’ schrijft Rijcken: “Op 3 december 2021 bracht de Deltacommissaris een advies uit over woningbouw en klimaatadaptatie aan de ministeries van Binnenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. In dit advies staat op pagina 4 het verzoek om te onderzoeken hoe de verstedelijking en daarmee gepaard gaande investeringen op lange termijn anders over Nederland kunnen worden verdeeld, en een beweging op gang te brengen naar plaatsen waar dit vanuit het oogpunt van klimaatverandering het minst kwetsbaar is.”

Rijcken: “Ik zal de dramatische titel uitleggen. Hoe zou het verplaatsen van verstedelijking in de praktijk uiteindelijk ooit een positief effect kunnen hebben? Het heeft alleen een (klein) positief effect als er een (mega)overstroming komt. Maar bij een overstroming is het afgelopen met Nederland in een wereld waarin de zeespiegel gestegen is en de wereld daarover in paniek is; vertrouwen, de belangrijkste pijler onder de samenleving, zal dan heel moeilijk te herstellen zijn. We zullen alles op alles op alles blijven zetten om dat niet te laten gebeuren – en dat doen we ook al. Het verplaatsen van verstedelijking met als motivatie iets te willen doen aan het overstromingsrisico is niet het vermijden van het einde, maar het (zeer prille) begin ervan, omdat het op het gevoel werkt. En in die hoek schuilt een groter gevaar dan fysisch/technisch.”

Rust en kalmte

Rijcken vervolgt: “Deltaprogramma: als het befaamde verzoek op pagina 4 niet gaat over (mega)overstromingen, maar alléén over lokale water- & bodemproblematiek, maak dat dan alsjeblieft zo snel mogelijk heel duidelijk. Straal wat megarampen betreft rust en kalmte uit: fundamenteel zit het goed in Nederland. Het kennis- en uitvoeringsapparaat dat op ons dijkensysteem zit, is het beste ter wereld en dat zit niet stil. De bijdragen op de LinkedIn-pagina zijn heel interessant. Veel dank allen. Mijn voorstel om vragen te stellen aan de ander slaat helaas nog niet zo aan, gelukkig voel ik me zojuist gesterkt door deze warme post van Annemieke Nijhof. Ik ben het met haar eens dat een open houding naar de ander zo belangrijk is. Verbinding. Over je verontwaardiging heen stappen en proberen de ander te begrijpen. Zelfonderzoek: waar oordeel ik?  Wat voel ik precies: wil ik erkend worden voor mijn ideeën en betrokkenheid, of ben ik oprecht bezorgd? Ik zie deze twee kanten zeer zeker ook in mijzelf en ook ik oordeel, al doe ik mijn uiterste best om dat te beteugelen. Tegelijkertijd speelt ook kennis van zaken een rol. Als we een term als ‘kwetsbaarheid’ niet kwantificeren, kan het alle vormen aannemen in hoofden en harten. En daar ligt mijn zorg. Dit is ‘serious shit’. Het is anders dan het debat tien jaar geleden over meerlaagsveiligheid, ook al komt het inhoudelijk grotendeels op dezelfde verschillen in perspectieven en in kennis neer. Het is geen discussie in de vakwereld meer, maar speelt nu veel breder in de samenleving. De media pakken het op. Het wachten is op de politiek, dan wordt het echt spannend.”