Dit was de ultieme test voor de Maaswerken en de vernieuwde crisisorganisatie van Rijkswaterstaat. Het blijft ongelooflijk heftig hoe Limburg en delen van Brabant en Gelderland in korte tijd werden geconfronteerd met enorme wateroverlast. Een historische hoogwatercrisis waarbij ontzettend veel werk is verzet.

Herstelwerkzaamheden

Het water stond extreem hoog en er dreven grote objecten door de Maas. Dit heeft veel schade veroorzaakt. Rijkswaterstaat haalde, zodra het kon, miljoenen kilo’s zwerfafval en hout uit de Maas. Rijkswaterstaat heeft het hele beheersgebied samen met de onderhoudsaannemers geïnspecteerd om de plekken op te sporen waar herstel- of opruimacties nodig waren. Er zijn tijdens en na de hoogwatergolf bijna 3000 meldingen vastgelegd van schade aan onze objecten en afval.

Schade

Als eerste zijn de schades (ruim 700 meldingen) hersteld die invloed hadden op de hoogwaterveiligheid. Ook is geprobeerd de vaarweg weer beschikbaar te maken. De schade bestond onder meer uit weggeslagen oevers (erosie) en meters diepe stroomkuilen in de bodem van de Grensmaas.
Er lag extra zand op plekken waar dit niet gewenst is. Er was schade aan borden, markeringen, bruggen, sluizen en stuwen. Bij de start van het hoogwaterseizoen (1 november 2021) waren alle meldingen die gaan over veiligheid en beschikbaarheid van de vaarweg afgerond en was de hoogwaterveiligheid weer op het oude niveau

Mouwen opstropen na hoogwater

Karin Roumen, omgevingsmanager prestatiecontract Maas: “Over het algemeen hebben we het bij de Maas allemaal goed op orde. Ondanks de vele schademeldingen zijn er maar weinig echte problemen aan onze watersystemen ontstaan. De grootste prioriteiten werden snel opgelost. De rest van de beschadigingen kunnen we meenemen in het standaard onderhoud. Toch heeft deze extreme situatie onze ogen geopend.”
Regen in het stroomgebied van de Maas in Frankrijk en België kan zorgen voor hoogwater in de Maas in Nederland. Rijkswaterstaat heeft de afgelopen jaren de rivier, waar dat mogelijk is, daarom extra ruimte gegeven.

Verbeterpunten

Elke crisis kent verbeterpunten. Door het evaluatierapport door het NIPV kan Rijkswaterstaat ook van deze crisis leren. Zo moet er meer aandacht komen voor de rollen en taken in de crisisorganisatie. Zowel binnen onze organisatie als in de samenwerking met partners.
Op basis van speciale technieken en watermodellen komen ze tot waterberichtgeving, de afvoerverwachtingen van de Maas. Deze waterberichtgeving blijkt niet altijd duidelijk genoeg voor samenwerkingspartners. Daar is Rijkswaterstaat inmiddels mee aan de slag.

Bron: Rijkswaterstaat