Het Besluit Bodemkwaliteit stelt dat bouwstoffen niet mogen worden geleverd en toegepast zonder een geldige milieuhygiënische verklaring. Dit geldt ook voor het grout dat in de boorwereld wordt toegepast. Omdat tot medio 2019 slechts weinigen zich hier bewust van waren en omdat de milieu-eigenschappen van grout weinig risicovol worden geacht, heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport tot 1-1-2020 het ontbreken van een milieuhygiënische verklaring gedoogd. Hiermee kreeg de sector de tijd om de zaken goed te regelen. Helaas was dit niet op tijd gelukt zodat per 1-1-2020 tot handhaving kon worden overgegaan.
Op verzoek van de sector heeft de Inspectie opnieuw gekeken naar de termijn. Gegeven de redelijke verwachting op een goede werkmethode heeft zij inmiddels laten weten alsnog levering en toepassing zonder milieuhygiënische verklaring toe te staan tot 1 september 2020. Daarna moet grout worden voorzien van een milieuhygiënische verklaring en zal er worden gehandhaafd.

Maximale emissiewaarden

Op grond van het Besluit bodemkwaliteit moeten alle bouwstoffen – waaronder alle grouten – die in of op de bodem worden toegepast, voldoen aan een aantal maximale emissiewaarden met betrekking tot emissie (uitloging) van bodemvreemde stoffen. De producent moet via een milieuhygiënische verklaring aantonen dat zijn bouwstof aan de emissiewaarden voldoet. Deze verklaring kan pas worden afgegeven als de bouwstoffen worden gekeurd via een gereguleerd proces van monsterneming, beproeving en analyse. De milieuhygiënische verklaring is hierin essentieel: de producent/leverancier moet deze afgeven, de transporteur van de bouwstof moet deze bij het transport aanwezig hebben en de toepasser (aannemer) moet deze bij toepassing in het bezit hebben. Het niet beschikbaar hebben van de verklaring is een milieudelict. Hiermee wordt de ‘keten gesloten’ en wordt optimaal geborgd dat er geen bodemvreemde stoffen in grond en grondwater terecht komen.

Het afgeven van een milieuhygiënische verklaring kan op twee manieren:

• Bemonstering, beproeving en analyse wordt uitgevoerd per individuele partij (de zogenaamde partijkeuring). De geproduceerde (individuele) partij grout kan echter pas worden uitgeleverd als de verklaring is afgegeven. De tijd tussen productie van de partij en het moment van levering kan daardoor sterk oplopen: afhankelijk van de beproevingsmethode en het type grout tot circa vijf maanden. Omdat de tijd waarin een geproduceerde partij toegepast moet worden (ivm degeneratie) zo’n zes à zeven maanden bedraagt, blijft er voor uitvoering in het uiterste geval nog maar twee maanden over voor toepassing. Dit heeft mogelijk ongewenste effecten voor zowel producent (voorraad) als opdrachtgever (planning) en aannemer (bestelling en planning).
• Bemonstering, beproeving en analyse kan ook worden ingebed in een gecertificeerd productieproces op basis van een nationale beoordelingsrichtlijn (een BRL, dus  onder certificaat). Hierbij wordt de productstroom bij voortduring gemonitord en vindt steekproefsgewijs beproeving en analyse van het grout plaats. Uitlevering van grout kan op basis daarvan continu plaats vinden, zodat toepassing direct kan plaatsvinden.

BRL 5078

De BRL 5078 wordt dit voorjaar van kracht. Hierin wordt de kolomproef voorgeschreven. Hiermee kan voor een aantal typen grout mogelijk een milieuhygiënische verklaring afgegeven worden. Echter niet voor alle grouten. Daarvoor is de diffusieproef nodig. Deze wordt ook in de BRL opgenomen. Deze aanpassing wordt weliswaar op korte termijn verwacht, maar moet daarna nog opgenomen worden in de Regeling bodemkwaliteit om juridische zeggingskracht te hebben. Dit gebeurt naar verwachting pas medio 2021 op zijn vroegst. Pas daarna kan de BRL voor alle typen grouten gebruikt worden.
De nieuwe situatie vraagt dus vroegtijdig overleg tussen leverancier en aannemer over welke grouten wanneer en in welke hoeveelheden nodig en beschikbaar zijn.

De situatie is daarmee – kort samengevat – als volgt:

• Tot 1 september 2020 mag grout worden geleverd en toegepast zonder een milieuhygiënische verklaring.
• Na 1 september 2020 moet voor alle typen grout een milieuhygiënische verklaring afgegeven worden. Dit kan op basis van een partijkeuring of via BRL 5078, zij het niet voor alle typen grout.
•  Naar verwachting medio 2021 kan voor alle typen grout een milieuhygiënische verklaring op basis van een BRL 5078 afgegeven worden.
• Na 1 september 2020 zal ILenT, in samenwerking met gemeenten en omgevingsdiensten, extra gaan toezien op leveren, transporteren en toepassen van grout zonder een geldige milieuhygiënische verklaring.