Sinds medio vorige eeuw is in hoog tempo een groot deel van deze infrastructuur aangelegd. Diezelfde infrastructuur raakt op leeftijd en wordt door de toename van het verkeer in de loop der jaren steeds intensiever gebruikt. Sinds de jaren zestig is er acht keer meer verkeer en zijn vrachtwagens veel zwaarder beladen. Ook de intensievere scheepvaart zorgt voor slijtage. Het einde van de technische levensduur van een groot aantal bruggen, tunnels, viaducten en sluizen is in zicht. Soms veel sneller dan eerder gedacht. En bij het onderhouden van het areaal stuit Rijkswaterstaat op problemen die ze niet eerder hadden voorzien, zoals bijvoorbeeld Chroom-6. Bovendien kan en wil Rijkswaterstaat veel meer op het gebied van klimaat, duurzaamheid en ICT.

De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft de afgelopen jaren het belang van instandhouding van de bestaande infrastructuur diverse keren op de agenda gezet. Zo heeft ze in 2018 de aftrap gegeven voor het vervangen en renoveren van bruggen, tunnels en sluizen en heeft de minister een aantal keer geld naar voren gehaald voor onderhoudsprojecten. Daardoor is er meer budget beschikbaar dan wat eerder op de begroting stond en is de afgelopen jaren meer onderhoud aan de netwerken uitgevoerd dan ooit tevoren.

Forse investeringen infrastructuur nodig

Maar ondanks het extra geld is de instandhoudingsopgave de komende jaren groter dan het beschikbare budget. Er ligt simpelweg meer werk dan er budget is. Rijkswaterstaat komt jaarlijks circa 1 miljard tekort op een budgetbehoefte van € 2,3 miljard à €2,6 miljard. Het is aan het nieuwe kabinet om te besluiten over de gewenste kwaliteit van (vaar)wegen en de beschikbare middelen voor aanleg en instandhouding van de infrastructuur.

Omdat de opgave komende jaren groter is dan het beschikbare budget, wordt er in de meerjarige programmering van werkzaamheden continu geprioriteerd. Dit leidt ertoe dat sommige werkzaamheden verschuiven in de planning. Daarbij mag de veiligheid van de (vaar)weggebruiker nooit in het geding komen en probeert Rijkswaterstaat de bereikbaarheid in Nederland zoveel mogelijk te garanderen.

Vaker storingen en spoedreparaties

Doordat niet al het onderhoud kan worden uitgevoerd en veel objecten aan het einde van hun technische levensduur zijn, zullen er storingen optreden en zijn er vaker spoedreparaties en tussentijds onderhoud nodig. Ook zullen vaker maatregelen moeten worden getroffen, zoals snelheidsbeperkingen, aslast- of aflaadbeperkingen. Dat is nu al merkbaar voor gebruikers.

Zo zijn de Thompsonbrug in de N324 en de Vloedstegenbrug in de N18 niet toegankelijk voor vrachtwagens en landbouwvoertuigen. Ook de scheepvaart heeft veel hinder ondervonden van diverse stremmingen van bijvoorbeeld sluis Weurt en recent ook sluis St. Andries. Daarnaast kan voorlopig de Coenbrug (A8) niet worden bediend en is op de Haringvlietbrug (A29) de maximumsnelheid verlaagd naar 50 km/h.

Indien de veiligheid in het geding is, worden direct maatregelen genomen, zoals het uitvoeren van spoedreparaties. In een uiterst geval kan het betekenen dat een brug of (deel van een) sluis tijdelijk dicht moet. Een dergelijke situatie probeert we Rijkswaterstaat zo veel mogelijk te voorkomen.