Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) leverde 22 juni 2020 de versterkte Houtribdijk op. De dijk tussen Lelystad en Enkhuizen kan, dankzij een nieuwe steenlaag en enorme zandpakketten, stormen aan die eens in de tienduizend jaar voorkomen.
Daarmee zijn omwonenden van het IJsselmeergebied de komende decennia beschermd tegen hoogwater. Het project is binnen tijd en budget gebleven, ook al heeft de uitvoering deels plaats gevonden in tijden van corona. De versterking van de Houtribdijk is onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken. Minister Cora van Nieuwenhuizen: “De Houtribdijk kan er na deze opknapbeurt weer decennia tegenaan. Het biedt niet alleen bescherming tegen de weersextremen waar we meer mee te maken krijgen. Ook is er natuur bijgekomen ter grootte van ruim 900 voetbalvelden en is er meer plek voor recreatie, zoals een nieuw watersportstrand bij Lelystad.”
Wereldprimeur met zand
Aan de kant van Enkhuizen is de dijk versterkt met 10 miljoen m3 zand; evenveel als er normaal gesproken in een jaar langs de hele Nederlandse kust wordt toegevoegd. Dit natuurlijke bouwmateriaal is in enkele maanden tijd opgespoten uit het naastgelegen Markermeer. Vervolgens is het in de vorm van enorme zandpakketten tegen de dijk gelegd. Dit ‘Bouwen met de natuur’ is milieuvriendelijker en goedkoper dan traditionele oplossingen, helpt om de waterkwaliteit te verbeteren en maakt de natuur in het gebied diverser. Nergens anders ter wereld zijn brede zandoevers eerder toegepast in een zoetwatergebied zonder eb en vloed. Rijkswaterstaat onderzoekt de komende jaren in samenwerking met de TU Delft hoe de oevers zich ontwikkelen, zodat de opgedane kennis nationaal en internationaal breder kan worden toegepast.
Hergebruik van stenen
Aan de kant van Lelystad is de Houtribdijk versterkt met 1,2 miljoen ton breuksteen en 100.000 ton gietasfalt. Er is duurzaam en circulair gewerkt door de oude stenen zorgvuldig te keuren en waar mogelijk te hergebruiken. De dijk is hier nu zo sterk dat golven bij een superstorm zonder probleem over de dijk kunnen slaan. Ook is bij Lelystad voor de provincie Flevoland een nieuw watersportstrand aangelegd: Bataviastrand.
Meer dan 500 ha nieuwe, natte natuur
Naast de dijk verrees een nieuw natuurgebied, Trintelzand, van meer dan 500 ha. Dit natuurgebied is gemaakt van overtollig slib wat vrij is gekomen bij de zandwinning voor de zandige oevers. Het creëren van het natuurgebied is goedkoper dan het afvoeren van het slib. Dit Trintelzand is onderdeel van Nationaal Park Nieuw Land en bestaat uit lange, gekromde dammen met daartussen zandplaten, ondieptes en moerasgebieden. Onder water ontstaat hier een heel nieuw leef- en paaigebied voor vissen en andere waterdieren. Boven water is Trintelzand een nieuwe, voedselrijke foerageerplek voor vogels in het IJsselmeergebied: zo is de flamingo al gespot op de snackbar voor de Marker Wadden.
- https://www.rijkswaterstaat.nl/water/projectenoverzicht/versterking-houtribdijk/index.aspx
- https://www.rijkswaterstaat.nl/water/waterbeheer/bescherming-tegen-het-water/maatregelen-om-overstromingen-te-voorkomen/hoogwaterbeschermingsprogramma.aspx
