Dankzij de renovatie is het stuwensemble Nederrijn en Lek weer klaar voor zijn belangrijke taak in het waterbeheer van Nederland. Het stuwensemble bestaat uit de drie stuwcomplexen bij Driel, Amerongen en Hagestein. Het zijn onmisbare schakels in het nationale waterbeheer. Samen zorgen de drie stuwcomplexen voor een goede bevaarbaarheid van de Nederrijn, Lek en IJssel. En de stuw bij Driel – de ‘Kraan van Nederland’ – zorgt via de IJssel, voor voldoende zoetwater voor het IJsselmeer; onze nationale ‘regenton’.
Rijnkanalisatie
De stuwcomplexen zijn gebouwd in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw. Het plan om deze complexen te bouwen in de Nederrijn en de Lek – de zogenoemde ‘Rijnkanalisatie’ – ontstond in de jaren dertig van de vorige eeuw. Het iconische ontwerp met de vizierschuiven, van de hand van architect Wouter Hamdorff, is ruim zestig jaar later nog steeds functioneel. Wel hadden de constructies groot onderhoud nodig en waren de installaties aan vernieuwing toe. Ook is het stuwensemble geschikt gemaakt voor centrale bediening. Dit gebeurt vanuit de nieuw gebouwde bediencentrale op stuwcomplex Amerongen.
Uitdagend en complex
Waar het destijds op het droge is gebouwd, is het stuwensemble tussen 2015 en 2020 gerenoveerd in het water. Mede hierdoor was de renovatie uitdagend en complex. De stuwcomplexen hebben vitale functies in het waterbeheer. Tijdens de renovatie moesten de stuwen betrouwbaar blijven functioneren. Zo nam bij het vervangen van de zes vizierschuiven een tijdelijk keermiddel de waterkerende functie van de vizierschuif over. In Hagestein, in 2016 aangewezen tot rijksmonument, is een originele, gerenoveerde vizierschuif teruggeplaatst. In Amerongen is een nieuwe bediencentrale gebouwd van waaruit de drie stuwcomplexen nu 24/7 centraal bediend worden. Ook de sluizen, installaties en andere onderdelen zijn gerenoveerd of vernieuwd. En ten slotte heeft het hele stuwensemble een schilderbeurt gekregen. Het gerenoveerde en vernieuwde stuwensemble kan weer jaren vooruit om zijn belangrijke rol in het nationaal watermanagement te vervullen.