Bron: Rijkswaterstaat

In 2030 wil Rijkswaterstaat klimaatneutraal en circulair werken. Samen met ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werken ze hieraan vanuit de strategie ‘ Naar klimaatneutrale en circulaire infraprojecten’. Bij Rijkswaterstaat voeren ze dat programma uit langs vier transitiepaden: bouwplaats en bouwlogistiek, wegverharding, kustlijnzorg en vaargeulonderhoud, en kunstwerken. Maya Sule is programmamanager van die laatste. “De kunstwerken die wij maken, hebben een belangrijk aandeel in onze klimaatimpact”, legt ze uit. “De meeste impact – bijna 90 procent – komt daarbij van beton. Daarmee bouwen we bruggen en viaducten, wanden van tunnels, maar bijvoorbeeld ook geluidschermen. Bij de productie van beton komt veel CO₂ vrij. Ons belangrijkste doel is om die uitstoot terug te brengen. Dat kan op allerlei manieren. Met nieuwe betonmengsels en andere ontwerpen, maar bijvoorbeeld ook met hergebruik van elementen uit oude kunstwerken en recycling van grondstoffen.”

Betonsector verduurzaamt

De ambities van Rijkswaterstaat sluiten aan bij de verduurzamingsbeweging in de hele betonsector. In het Betonakkoord werken overheden én marktpartijen aan hetzelfde doel. Sule: “Als opdrachtgever willen wij launching customer zijn. De marktpartijen leveren veel innovatieve voorstellen aan. Wij beoordelen welke innovaties echt passen bij onze opgave en klimaatambities. En welke specifieke projecten we kunnen gebruiken om ze te valideren. Daarvoor is het onder meer belangrijk dat de innovaties al ver genoeg in hun ontwikkeling zijn. Anders kunnen we ze niet toepassen in een project. We zijn nu met verschillende marktpartijen in gesprek en organiseren validatieruimte voor deze innovaties in concrete projecten.”

Bouwen aan vertrouwen

Een van de kansrijke projecten is de proeftuin duurzaam beton bij de Afsluitdijk. Sule: “Bij Rijkswaterstaat zijn we al langer op zoek naar nieuwe betonmengsels met minder CO₂-uitstoot bij de productie. Bij de Afsluitdijk zagen we de ideale mogelijkheid om mengsels van verschillende partijen in de praktijk te testen – voor langere tijd en onder extreme omstandigheden. Het is mooi dat we leveranciers en innovatieve aannemers deze kans konden bieden. Daarmee bouwen wij zelf weer kennis op, bijvoorbeeld over hoeveel CO₂-reductie nieuwe mengsels opleveren en welke invloed dat heeft op de levensduur. Dat is belangrijk om vertrouwen te krijgen in duurzaam beton.”

Kans aangegrepen

Voor het opzetten van de proeftuin zocht Rijkswaterstaat de samenwerking met bouwconsortium Levvel (BAM, Van Oord en Rebel), dat de werkzaamheden voor de versterking van de Afsluitdijk uitvoert. Levvel greep die kans met beide handen aan, vertellen adviseur Arjan Cheizoo en afdelingshoofd Erik Mangert van de afdeling materiaaltechnologie bij BAM. Mangert: “Wij weten uit ervaring hoe lastig het is om nieuwe betonmengsels in echte projecten uit te proberen. De eisen aan het materiaal voor bijvoorbeeld bruggen en tunnels zijn heel hoog. Zo’n kunstwerk moet 100 jaar betrouwbaar werken. Als daarbij iets misgaat, is de impact enorm. Een belangrijk voordeel bij de Afsluitdijk is de modulaire opbouw. We versterken de dijk met innovatieve betonblokken, zogeheten XblocsPlus – binnen dit project ook Levvel-blocs genoemd. Als er problemen optreden, kunnen we relatief eenvoudig een of twee van die blokken vervangen.”

Betonmengsels van acht marktpartijen

• https://www.magazinesrijkswaterstaat.nl/zakelijkeninnovatie/2020/02/duurzaamheid-bij-rijkswaterstaat
• https://deafsluitdijk.nl/