Juryvoorzitter van de Waterinnovatieprijs, Annemieke Nijhof, algemeen directeur van Deltares, stipte bij de uitreiking het belang van de prijs aan. “Zoals de recente jaren van droogte en de overstromingen in het stroomgebied van de Maas hebben laten zien leidt klimaatverandering tot nieuwe uitdagingen in het waterbeheer en voor de toekomst van waterschappen. Innovaties zijn onmisbaar om ons watermanagement te vernieuwen en te verbinden met andere ruimtelijke en maatschappelijke opgaven. De Waterinnovatieprijs vormt daarmee een platform voor bestaande én nieuwe partijen, nieuwe allianties, nieuwe technologieën en concepten.”

Dit jaar zijn de prijzen niet meer traditioneel uitgereikt in de categorieën die de kerntaken van de waterschappen representeren: Waterveiligheid, Schoon water en Voldoende water. De Unie van Waterschappen en de Nederlandse Waterschapsbank kozen er als organiserende partijen voor om de grootste opgaven in de watersector centraal te zetten: Aanpassen aan weersextremen, Gezond water en een gezonde bodem en Klimaatneutraliteit. Als vierde categorie is daar het thema van het Waterinnovatiefestival aan toegevoegd: Het waterschap van de toekomst.

Winnaars Waterinnovatieprijs 2021

Er waren maar liefst 99 inzendingen. Die werden door een deskundige jury onder leiding van Annemieke Nijhof teruggebracht naar 12 genomineerden, drie per categorie. Op 2 december viel het beslissende oordeel. Dit zijn de winnaars van de Waterinnovatieprijs 2021:

• Het roterend kunststof duikerschot

In de categorie ‘Aanpassen aan weersextremen’ won het roterende kunststof duikerschot. Dit instelbare, draaibare schot van waterschap De Dommel kan op goedkope, duurzame en eenvoudige wijze in duikers worden geplaatst waardoor water beter en langer kan worden vastgehouden in dit door droogte geteisterde stukje Noord-Brabant. De jury vindt de innovatie ingenieus, betekenisvol en ziet de opschalingsmogelijkheid.

• AdOx, een manier om medicijnresten uit afvalwater te zuiveren

Met de vergrijzing zien we het medicijngebruik in Nederland toenemen en daarmee komen er ook steeds meer medicijnresten in het water terecht met negatieve effecten voor de ecologie als gevolg. De TU Delft bedacht AdOx, een techniek waarmee zonder schadelijke effecten medicijnresten uit het afvalwater kunnen worden gezuiverd. Een vooruitstrevende technologie die concrete problemen bij onder meer het hoogheemraadschap van Delfland direct kan oplossen. De jury ziet deze innovatie als een belangrijke stap vooruit in de medicijnverwijdering en bekroont het idee met de Waterinnovatieprijs in de categorie ‘Gezond water en een gezonde bodem’.

• De Energie Damwand

Met de Energie Damwand van Crux Engineerging B.V. worden twee vliegen in één klap geslagen: de damwand kan worden ingezet als waterkering én zorgt in combinatie met een warmtepomp voor de levering van thermische energie uit oppervlaktewater. Volgens de jury geeft de Energie Damwand een gezicht aan de grote potentie van warmte uit water. Ook prijst de jury de cross-sectorale benadering: de innovatie brengt twee werelden samen en wint daarom de Waterinnovatieprijs in de categorie ‘Klimaatneutraliteit’.

• Big Brown Data

Niet iedereen gaat naar de teststraat, maar iedereen gaat wel naar de wc. Daarom bleek het rioolwater een heel goede indicatie te geven over de verspreiding van het coronavirus. Door dagelijks alle rioolwaterzuiveringsinstallaties van de waterschappen te laten bemonsteren, hebben de 21 waterschappen samen met het RIVM en het ministerie van VWS gezorgd voor nauwkeurig inzicht in de verspreiding van het virus en daarmee een belangrijke bijdrage geleverd in de strijd tegen het virus. De jury heeft gezien dat deze innovatie Nederland internationaal op de kaart heeft gezet met deze corona-aanpak en prijst de snelheid waarin het dagelijks bemonsteren is gerealiseerd. De jury ziet enorme potentie in data uit rioolwater. Een terechte winnaar in de categorie ‘Waterschap van de toekomst’.

• Superkritische vergassing

Met 20 procent van de stemmen wist de innovatie ‘Superkritische vergassing’ van het hoogheemraadschap van Hollands Noorderkwartier de Publieksprijs in de wacht te slepen. Met deze innovatie worden de reststromen die ontstaan in het zuiveringsproces op een rioolwaterzuiveringsinstallatie omgezet naar groen gas.