Beoordeling Zeeuwse waterkeringen gereed

Het veiligheidsoordeel van de Zeeuwse zeedijken en duinen is gereed. Hieruit blijkt dat ruim 25 procent van de Zeeuwse primaire waterkeringen niet voldoet aan de ondergrens van de huidige wettelijke veiligheidsnorm. Er is geen sprake van een acuut veiligheidsprobleem, maar de afgekeurde dijkvakken moeten voor 2050 versterkt worden om te voldoen aan de veiligheidsnorm. Hiermee is naar schatting minimaal 1,5 miljard euro gemoeid tot 2050. Portefeuillehouder Waterkeringen, Philipp Keller: “Deze versterkingsopgave verrast ons niet. Eerder gaf het IPCC al een waarschuwing voor een snellere stijging van de zeespiegel dan eerder aangenomen. In 2017 verhoogde het Rijk de wettelijke veiligheidsnorm al om deze reden. Om te zorgen dat Zeeland de meest klimaatbestendige delta ter wereld blijft zijn deze investeringen noodzakelijk om onze provincie ook voor toekomstige generaties veilig en leefbaar te houden.”

De beoordeling van de veiligheid van de primaire waterkeringen is een wettelijke verplichting van de waterschappen. Primaire waterkeringen zijn dijken en duinen die het achterland scheiden van de zee of Wester- en Oosterschelde en langs het Grevelingen- en Volkerak Zoommeer. Sinds 1 januari 2017 is een nieuwe veiligheidsnorm vastgesteld door het Rijk die uitgaat van een overstromingskans. Deze veiligheidsnorm stelt dat iedere Nederlander een kans mag hebben om te verdrinken als gevolg van een overstroming van 1 op 100.000 per jaar. Bij grote economische belangen en vitale objecten wordt de norm nog strenger. Hierdoor zijn de waterkeringen in Zeeland opgedeeld in 25 normtrajecten met uiteenlopende overstromingskansen.

Waterschap Scheldestromen beheert en onderhoudt in Zeeland 425 kilometer aan primaire waterkeringen, verdeeld over 25 normtrajecten. Per normtraject is een veiligheidsbeoordeling uitgevoerd. Er zijn 15 normtrajecten afgekeurd, deze voldoen niet aan de huidige veiligheidsnorm.

Versterkingsopgave waterkeringen

In totaal gaat het om 114 kilometer afgekeurde dijk op een areaal van 425 kilometer. De versterkingsopgave ziet er als volgt uit. Op Schouwen-Duiveland gaat het om 20,4 km, Tholen en St. Philipsland 34,9 km, Noord- en Zuid-Beveland 35,45 km, Walcheren 8,95 km en in Zeeuws-Vlaanderen betreft het 14,65 km.

De 15 afgekeurde normtrajecten hebben een totale lengte van 300 km. Voor 114 km zijn maatregelen nodig om aan de huidige eisen te voldoen. Door kennisontwikkeling en nader onderzoek zal de versterkingsopgave beperkt kunnen worden. De versterkingsopgave kan nog toenemen door onzekerheid ten aanzien van de mate van zeespiegelstijging. Per traject zal bekeken worden welke versterkingsopgave nodig is om te zorgen dat voor 2050 in heel Zeeland aan de nieuwe normeisen wordt voldaan.

Versterkingswerken van waterkeringen zijn kapitaalsintensief. Scheldestromen betaalt 10 procent zelf, de overige 90 procent van deze kosten worden landelijk (door alle 21 waterschappen en het Rijk) gedragen. Voorbeelden van al uitgevoerde versterkingswerken zijn de Zwakke Schakelprojecten op Walcheren en in Zeeuws-Vlaanderen die tussen 2008 en 2017 zijn uitgevoerd. Op dit moment wordt de dijkversterking in Hansweert voorbereid. De kosten hiervoor zijn geraamd op 160 miljoen euro.

Gezien de omvang van de totale versterkingsopgave is de financiering hiervan op lange termijn voor waterschap Scheldestromen niet houdbaar. Daarom is Scheldestromen intensief in gesprek met het Rijk om de financieringsopgave van de waterveiligheid in Zeeland voor de toekomst te garanderen.

Hoe nu verder?

Het waterschap rapporteert het veiligheidsoordeel, na toetsing door de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), aan de minister van Infrastructuur & Milieu. Vervolgens informeert de minister in 2023 de Eerste en Tweede kamer. Om de concrete omvang van de versterkingsopgave nader te duiden worden dijkversterkingsprojecten aangemeld bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma, waarna deze worden ingepland en uitgevoerd. In 2050 moeten alle versterkingen zijn afgerond.