'Hoge grondwaterstand is hét moment om water aan te vullen'

Water/Bodem 08-05
'Hoge grondwaterstand is hét moment om water aan te vullen'

De grondwaterstanden in Nederland zijn op dit moment landelijk gezien goed, volgens de laatste droogtemonitor van Rijkswaterstaat. Nu de grondwaterstand weer hoog is, is het van belang dat het water wordt opgeslagen. Ook in de kustgebieden en de Flevopolder is dit belangrijk, zeker omdat daar verzilting op de loer ligt. Bij verzilting is het namelijk moeilijker om zoet water op te nemen. De beschikbaarheid van voldoende zoet water is bij veel waterschappen prioriteit nummer één. Als er niet genoeg zoet water is, komen gewassen niet op en kan de oogst in gevaar komen.

'Hoge grondwaterstand is hét moment om water aan te vullen'

De agrarische sector kan nu profiteren van de natte periode door water op te slaan in de bodem. De bodem kan gezien worden als een ondergrondse spaarrekening waarin water wordt opgeslagen. In tijden van droogte kan dit water weer worden opgepompt en gebruikt worden om te beregenen, bijvoorbeeld via slimme technieken die grote hoeveelheden regenwater infiltreren in de grond. Het water wordt hierbij opgevangen in zogenoemde retourbronnen, waarna het via afvoerende lagen zijdelings door de bodem wordt verdeeld.

Verzilting en de grondwaterstand

Verzilting is een groeiend probleem in de kustprovincies en de Flevopolder. Het is een proces waarbij het zoutgehalte in de bodem en het grond- en oppervlaktewater toeneemt. Dit wordt veroorzaakt door de zeespiegelstijging in combinatie met bodemdaling. Daardoor wordt op een veel ondieper niveau al brak/zout grondwater aangetroffen. Verzilting heeft een breed scala aan negatieve gevolgen. Zo raakt het zoete water op, wat grote invloed heeft op de landbouw. Ook kunnen bepaalde plant- en diersoorten sterven door het hoge zoutgehalte en kunnen bepaalde gewassen, zoals uien, moeilijker worden gekweekt.

Niemand heeft een glazen bol, maar de kans is groot dat er hierna weer een periode van droogte volgt. De afgelopen jaren was dat in de periode april-mei steeds zo. Het jaar 2022 ging bij het KNMI zelfs de boeken in als het zonnigste én het droogste jaar ooit. Het is belangrijk dat boeren dit voor zijn en zich hiertegen gaan bewapenen.

Dit is een expertquote van Robin Lomulder, senior adviseur Hydrologie bij Fugro.