Opdrijvende waterkeringen voor Royerssluis

Foto: In deze situatie zijn de keermuren omhoog geduwd door het water.

Anthony Fémont, directeur van Aggéres, noemt de constructie bij de Royerssluis: “Meteen de grootste installatie met autonome waterkeringsmuren in de hele wereld:. Hij meent dat dit project de poorten opent naar de Amerikaanse en Aziatische markt. “De klimaatverandering doet op alle continenten heel luide alarmbelletjes rinkelen.”

De renovatie van de Antwerpse Royerssluis, een immens project met een kostprijs van zowat 290 miljoen euro, is in handen van het consortium Rinkoniën Rechteroever, onder leiding van Artes Group Roegiers, Artes Depret, CIT Blaton, Mobilis, Boskalis en Stadsbader. De opdrachtgevers zijn Port of Antwerp en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Die schakelden het vermaarde studiebureau SBE in om het ontwerp van de nieuwe sluis vorm te geven. SBE, dat onder andere betrokken was bij de studie voor de sluizen van het Panamakanaal, klopte vervolgens aan bij Aggéres. 

Antwerpen en de Royerssluis

“In geval van extreem hoogwater in combinatie met een defect aan de sluispoort aan de kant van de Schelde zou het water via de sluis voorbij de kering kunnen stromen. Als we in de toekomst meer uitzonderlijke regenbuien of flash floods krijgen, wat wel in de lijn der verwachtingen ligt, bestaat het gevaar dat Antwerpen via de sluis overstroomt. We hebben gezien in Pepinster wat voor een verwoestende kracht water kan hebben”, zegt Fémont.

“In plaats van de sluis uit te rusten met dubbele poorten aan de Scheldezijde, hebben wij voorgesteld om aan weerszijden van het sluisplateau over de lange richting automatisch opdrijvende keermuren te plaatsen. Onze oplossing heeft een prijskaartje van 5,5 miljoen euro, het alternatief kost om en nabij de 13 miljoen euro. Aangezien het sluisplateau naar de sluiskop toe helt, moeten we de kering in trappen bouwen. Hiervoor hebben we opdrijvende tussenpalen ontworpen. Bij activatie komen aan weerszijden alle tussenpalen uit de grond, gevolgd door de keermuren.”

Dijkverhogingen zijn niet ideaal

Fémont: “We hebben al meer dan tien jaar exclusieve rechten op zelfsluitende waterkeringen, maar hebben voor dit project een eigen patent ontwikkeld. Het principe is: laat het water zélf het werk doen.” Dit principe is in 2016 ook toegepast in Spakenburg. Vooral om het historische karakter van de haven niet aan te tasten. “Tegenwoordig krijgen we regelmatig de vraag van bedrijven en overheden in de Verenigde Staten, Canada en Azië om oplossingen aan te reiken. Binnen de vijf jaar hopen we vestigingen te openen in Duitsland en Frankrijk, maar ook de rest van de wereld wenkt.”

Fémont: “Over de stijging van de zeespiegel zijn al talloze studies gepubliceerd, maar welke concrete maatregelen heeft dat opgeleverd? In België wordt er volop gewerkt aan een aanpassing van het Sigmaplan, dat tot doel heeft om Vlaanderen te beschermen tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren. Her en der worden dijken verhoogd. Maar dat is geen ideale oplossing. Met als resultaat dat in Antwerpen heel wat inwoners hun kostbaar zicht op de Schelde hebben verloren. Onze beweegbare systemen koppelen optimale efficiëntie aan esthetische winst.”

Aggéres beschermt woningen en steden tegen de overstromingsproblematiek die het snel veranderende klimaat met zich meebrengt en ontwikkelt oplossingen tegen wateroverlast en droogte, aangepast aan elke situatie. Hadden zelfs de overstromingen van half juli 2021 in Pepinster en omgeving voorkomen kunnen worden? Fémont: “Pepinster ligt in een vallei, waar het water tot dramatische hoogten kan stijgen. Nu, wij hebben al keringen van twee meter hoogte gebouwd, dus we staan niet geheel machteloos. Laten we zeggen dat de overstromingen in Pepinster minder erg zouden zijn geweest met de aanwezigheid van een performant waterkeringssysteem.”

Parkeergarage

Het bedrijf beschikt ook over systemen van ondergrondse waterbassins in combinatie met opdrijvende keermuren die automatisch uit de grond schuiven zodra het bassin zich vult met water. “Voor Q-Park hebben we een dergelijke kering geplaatst in de uitrit van een ondergrondse parkeergarage. Met succes, want dat systeem heeft vorig jaar drie keer een overstroming voorkomen. In de haven van Spakenburg in Nederland hebben we een vergelijkbaar systeem geplaatst. Bij hoogwater komen de muren er automatisch naar boven. Er mocht geen vaste muur komen omdat die het historisch kader van de stad zou verstoren.”