Mammoet gaat elektrisch

De duurzame revolutie komt in een stroomversnelling in de zware industrie, met grote beloningen voor degenen die zich snel genoeg aanpassen. “Als je mij vraagt wat mijn belangrijkste visie is, wil ik dat we de bouwplaats opnieuw definiëren, in eerste instantie op kleine schaal, met elektrische of waterstofauto's, elektrische kranen en elektrische vrachtwagens die we aan elkaar koppelen en die elkaar opladen”, vertelt Mathias Hoogstra, hoofd duurzaamheid bij Mammoet.

“Een energiehub of energiebalanceringssysteem moet bovendien weten waar de energie efficiënt naartoe geleid moet worden tijdens een project. Apparatuur met de minste energie wordt gevoed door de apparatuur met de meeste energie, of door extra externe bronnen als waterstof- of biobrandstofgeneratoren. Met ons ontwerp richten we ons op het zo efficiënt mogelijk uitwisselen van energie en op zero emissie op locatie.”

Punten scoren

Hoogstra vervolgt: “Je ziet tegenwoordig in wetgeving en bij aanbestedingen dat oplossingen die zich houden aan zero emissie meer punten scoren. Dit wordt steeds belangrijker in de waardeketen. Als je marktleider wilt zijn, moet je ervoor zorgen dat je deze hele overgang leidt en vooroploopt voor je klanten”.

Rafael Martinez, sales manager voor de civiele sector bij Mammoet, merkt dat de vraag naar duurzaam zwaar hijswerk en transport de afgelopen jaren is toegenomen. “Emissiearme of -vrije omstandigheden komen tegenwoordig steeds vaker voor. Soms zijn er zeer specifieke behoeften om de CO2-impact van projecten te verminderen die voortkomen uit plaatselijke omstandigheden of beperkingen door overheidsinstanties. Denk aan projecten in drukke stedelijke omgevingen of beschermde milieugebieden. In Europa zien we dit al bij tunnels”.

Volgens Martinez is duidelijk dat het punt is bereikt waarop er geen weg meer terug is. Dit is iets dat alle bedrijven moeten implementeren om succesvol te zijn. “In sommige sectoren en landen kan het sneller gaan, in andere langzamer, maar uiteindelijk zitten we allemaal op dit traject. Vanuit het perspectief van de publieke opinie zal niemand de noodzaak van meer diesel-aangedreven machines op locatie kunnen verkopen. Het wordt belangrijker en in bepaalde gevallen essentieel. Het is zelfs zo dat projecten die aanzienlijke koolstofemissies genereren steeds moeilijker een financiering krijgen.”

Naar nul-uitstoot op locatie

Mammoet heeft geïnvesteerd in manieren om haar materieel minder dieselafhankelijk te maken, om haar klanten een grotere keuze te bieden als het gaat om alternatieve energiebronnen en om die klanten te helpen de voordelen hiervan te realiseren. Denk aan soepelere vergunningsprocedures en lagere leenkosten. Dit heeft ertoe geleid dat Mammoet, met gebruikmaking van bestaand materieel zoals de elektrische SPMT-transporter en de SK-serie kranen, nu een uitlaatgasvrije oplossing kan bieden voor het gehele hijs- en transportwerk van een project.

Het is een visie die een paar jaar geleden onmogelijk leek, gezien de lange werktijden die Mammoet-machines vereisen. “Ik zou zeggen dat we ons nu bewijzen”, zegt Hoogstra. “We ontwikkelden ons voor specifieke markten. Daaruit blijkt dat we verschillende oplossingen kunnen combineren om een heel project duurzamer te maken. We kunnen nu bijvoorbeeld de marshalling en pre-assembly scopes van een offshore windmolenpark emissievrij uitvoeren. Onze focus in de civiele sector is ervoor zorgen dat de bewegingen van grote objecten, zoals viaducten en bruggen, emissievrij kunnen worden uitgevoerd met behulp van hydraulica die wordt aangedreven door elektriciteit. We hebben onlangs in België een tunneldeel van 850 ton geïnstalleerd, volledig elektrisch. We kunnen het dus en we kunnen snel opschalen.”

Elektrisch zwaar transport

De Self-Propelled Modular Transporters (SPMT's) van Mammoet spelen een belangrijke rol in veel zware hijsprojecten. Daarom was het zinvol om te kijken hoe dit belangrijke materieel is te elektrificeren voor een netto nul-oplossing voor zwaar transport. Mammoet keek met een vertrouwde leverancier naar de mogelijkheden om een bestaande diesel power pack volledig elektrisch te maken. Het eerste ePPU (electric Power Pack Unit) prototype werd getest op de werf van Mammoet in Schiedam. Voor wat betreft de capaciteit is er geen significant verschil tussen elektrisch en diesel aangedreven SPMT's. Beide bieden een standaardcapaciteit van 40 ton en een industriestandaard van 40 ton per aslijn. De powerpacks zijn even groot en passen op dezelfde plaats op de transporters. Ze werken ook op dezelfde manier en drijven de hydrauliek en aandrijflijn aan. Wat het opladen betreft, kan het pakket in ongeveer 5,5 uur van 0 naar 100 procent gaan, wat betekent dat het 's nachts kan worden opgeladen en de volgende dag klaar is voor gebruik.

Circulaire economie

Niek Bezuijen, global sustainability advisor bij Mammoet: “We kozen bewust voor een oude powerpack die niet meer efficiënt werkte voor de upgrade, denkend vanuit een duurzaamheidsperspectief: waarom passen we deze niet aan en maken we hem elektrisch, voor een uitlaatgasloze oplossing en minder afval? Door deze apparatuur te hergebruiken, vermijden we de koolstofimpact van weggooien, de productiecyclus van een nieuwe elektrische vervanger en de dieseluitstoot die de oude apparatuur zou hebben uitgestoten tijdens het gebruik.”

Het doel van Mammoet is om klanten opties te bieden voor het verlagen van de CO2-impact van projecten. Het bedrijf onderzoekt dus alle soorten emissievrije operaties. “Een haalbaarheidstest met waterstofenergie werd uitgevoerd door een enkele elektrische transformator te slippen. Het hydraulische systeem gebruikt een waterstofgenerator om de slipoperatie uit te voeren. Deze oplossing stoot alleen waterdamp uit.”

Om praktische redenen is het gunstiger de operatie elektrisch uit te voeren, via het elektriciteitsnet of met een batterij. “In afgelegen gebieden is het vaak nog steeds mogelijk een accupakket mee te nemen, omdat het opvijzelen en uitslepen bij de lagere tonnages niet veel energie kost. Dit ontdekten we ook bij de test met waterstof. We voerden dezelfde test uit met de batterij en om een elektrische transformator te plaatsen, verbruikten we slechts zeven kilowattuur (kWh). Een Tesla heeft ongeveer 60 of 70 kWh aan batterij, dus daarvan gebruikten we maar 10 procent.”

Netto nul zwaar hijswerk

Mammoet richt zich ook al enige tijd op elektrisch aangedreven kranen. Het bedrijf heeft emissievrije kranen voor offshore windenergie en onshore windenergie ontwikkeld en de SK-serie kranen is al meer dan tien jaar een belangrijk onderdeel van de vloot. De SK-serie valt op onder de ringkranen omdat de hydrauliek wordt aangedreven door een elektromotor, gevoed door een generator.

De SK's zijn gunstig voor bouwprojecten waarbij een ringkraan lange tijd op locatie staat, maar hoe zit het met projecten waarbij de kraan sneller en korter gemobiliseerd moet worden? Om deze uitdaging aan te gaan, ontwikkelde Mammoet onlangs een 100t mobiele kraan met een volledig elektrische cabine. “Deze LTM 1095 kraan was vier jaar oud”, vertelt Bezuijen. “We besloten een retrofit uit te voeren en dit te gebruiken als een kans om meer te leren over de elektrificatie van ons materieel. We wilden ook de markt voor dit soort kranen in de richting van nul emissie duwen. De bovenste drager (cabine) is volledig elektrisch. Er zit een accu van 105 kWh in, dus we kunnen er in principe een normale werkdag mee draaien. We hebben een paar maanden geleden wat tests uitgevoerd en de kraan is klaar voor gebruik. De bestaande motor van de kraan was eigenlijk nog in goede staat en konden we gebruiken om een andere kraan in het wagenpark, waarvan de aandrijflijn bijna versleten was, nieuw leven in te blazen, en opnieuw afval te verminderen.”

Kosten compenseren

Een van de grootste barrières voor de toepassing van groene energie is het budget. Dit is iets waar Mammoet rekening mee houdt in haar visie op duurzaamheid. Door middel van innovatie wil men de zware industrie ondersteunen bij het vinden van energiebesparingen om de potentiële kosten van de overstap naar groene energie te compenseren. Hoogstra gelooft dat de overgang naar elektrisch, waterstof en biobrandstof aangedreven materieel, en een mentaliteitsverandering, het antwoord is. “In voorgaande jaren wilden we het gebruik van diesel op locatie terugdringen. Nu gaan we een stap verder door het energieverbruik in een elektrische omgeving te monitoren en actief te sturen op efficiënte uitvoering. We voeren tests uit met ons assortiment elektrische apparatuur om het typische stroomverbruik per shift te bepalen. Dit helpt onze klanten bij het opzetten van een geschikte en kosteneffectieve elektriciteitsinfrastructuur voor het project in kwestie.”

De enige stap die nu nog rest, is de uitvoering van de plannen, zegt Hoogstra: “We kijken ernaar uit om het hele proces te versnellen op basis van de behoeften van onze klanten. Daarom zijn we op zoek naar deelnemers onder ons klantenbestand die met ons willen samenwerken en samen met ons deze stappen willen zetten.”

Voor meer informatie: www.mammoet.com.